rzucić

1. pot. Rzucać mięsem, posp. mięchem, wulg. kurwami «używać wulgarnych, obraźliwych słów; przeklinać»: (...) zamknęła się z zespołem w sali prób, mnie kazała zostać na widowni, i tak się darła, tak rzucała mięsem, że na rynku było słychać (...). A. Dymna, E. Baniewicz, Ona.

2. Rzucić coś komuś do nóg, do stóp, pod stopy «obdarować kogoś hojnie, z gestem»: (...) rzucił jej do stóp, wszystko co miał (...). Z. Herbert, Raport.

3. Rzucić czar (czary), urok (uroki) na kogoś, na coś «wywrzeć magiczny, czarnoksięski wpływ na kogoś, na coś; zaczarować»: (...) nie jesteśmy, jak pan widzi, ani bogaci, ani wpływowi. Tłumaczyłem to wiele razy synowi, ale on był jak opętany, jakby ta dziewczyna rzuciła na niego jakieś czary. Det 2/1999.

4. Rzucić hasło

a) «dać sygnał do rozpoczęcia czegoś»: W pewnym momencie ktoś rzucił hasło, by podpalić pobliski budynek. Metr 09/03/2001.

b) «wystąpić z jakąś propozycją»: Zanim jeszcze zebranie się zaczęło, już w grupkach rzucano hasło zwalenia całej dyrekcji. L. Kruczkowski, Szkice.

5. Rzucić komuś coś, czymś w oczy, w twarz; krzyknąć komuś coś w oczy, w twarz «powiedzieć coś komuś wprost, otwarcie, bez ogródek»: – Za naszą krew zapłacisz swoją krwią! – krzyknął mu w twarz przed śmiercią (...). H. Rudnicka, Uczniowie.

6. Rzucić spojrzenie, wzrok, rzucić okiem na kogoś, na coś «spojrzeć, popatrzeć na kogoś, na coś, zwłaszcza mimochodem, przelotnie, powierzchownie; zerknąć»: Co chwila ktoś ciekawy przystaje i rzuca spojrzenie w głąb kabiny, na stolik, na stosy map, na siwą głowę kapitana Paara. NŚ 27/1926. Pokręciwszy się chwilę po salach, P’an Tsiang-kuei rzucił okiem na zegarek. B. Jasieński, Palę.

7. Rzucić w kogoś kamieniem «potępić kogoś»: Świat przedstawiony w powieści jest bowiem światem ludzi otwartych na drugiego człowieka. Tutaj nikt nie rzuca kamieniem w kobietę upadłą, a radość czerpie się z pomocy tym, którzy pozostają w niedoli. WO 21/10/2000.

Coś rzuca cień na kogoś, na coś zob. cień 8.

Coś rzuca (nowe) światło na coś zob. światło 1.

Kości zostały rzucone zob. kość 6.

Nie rzucać słów na wiatr zob. wiatr 5.

Rzucać grochem o ścianę zob. groch 4.

Rzucać gromy, pioruny, piorunami zob. grom 1.

Rzucać komuś kłody pod nogi zob. noga 27.

Rzucać komuś piaskiem w oczy zob. piasek 3.

Rzucać perły przed wieprze zob. perła.

Rzucać pieniądze, pieniędzmi (na wszystkie strony), rzucać pieniądze, złoto garściami zob. pieniądz 4.

Rzucić broń, oręż zob. broń 4.

Rzucić coś na jedną kartę zob. karta 8.

Rzucić coś na papier, na płótno itp. zob. papier 5.

Rzucić coś na szalę zob. szala.

Rzucić coś komuś przez ramię zob. ramię 5.

Rzucić coś w kąt zob. kąt 2.

Rzucić kogoś, coś do diabła, w diabły zob. diabeł 10.

Rzucić kogoś, coś na pastwę kogoś, czegoś, komuś, czemuś zob. pastwa 2.

Rzucić kogoś na głęboką wodę zob. głęboki.

Rzucić kogoś na kolana zob. kolano 4.

Rzucić (komuś) rękawicę zob. rękawica 2.

Rzucić komuś spojrzenie przez ramię zob. ramię 6.